Geografija.rs

Često opisivana kao ‘’ostrvska’’ planina Vojvodine Fruška gora pripada niskim planinama. Iako je niska planina njena visina je uticala na bitno drugačije prirodne odlike od okolnog nizijskog prostora. Atribut ’’ostrvska’’ ne opisuje samo njen reljefni odraz uniziji već i ’’ostrvsku’’ geološkustrukturu, biljni i životinjski svet kao i klimatske i hidrološke odlike u Panonskoj niziji što je uslovilo i drugačiji istorijski i kulturni razvoj i identitet prostora.

Kopaonik je jedan od značajnijih centara endemizma u Srbiji. Na području nacionalnog parka je utvrđeno prisustvo 825 biljnih taksona visokoplaninske flore, svrstanih u 292 roda i 80 familija, od čega 91 endemična i 82 subendemične biljke.

Prostor Kopaonika nastanjuju različite životinjske vrste. Fauna Kopaonika u celini i područja nacionalnog parka predstavlja najmanje istraženu dimenziju ovog prostora. Na području Kopaonika do sada je izdvojeno 14 vrsta vodzemaca, 13 vrsta gmizavaca, 166 vrsta ptica i oko 39 vrsta sisara.

Đerdapska klisura se postepeno formira posle ušća Nere gde Dunav naglo skreće prema jugu i počinje svoje usecanje u obronke Karpatskih planina. Prolazi pored rumunskog mesta Bazijaš od kojeg je Cvijić smatrao da počinje Đerdapska klisura. Na svom putu od Golupca do Sipa na Dunavu se smenjuju klisure i kotline što predstavlja posebnu privlačnost ovog prostora jer se pejzaž neprestano menja, reka se sužava na nekoliko stotina metara sa liticama visokim i do 550m u klisuri Gospođin vir da bi se ubrzo u Donjomilanovičkoj kotlini proširila do 2 km. U Malom kazanu se Dunav sužava na 180 m i obali je lakše pristupiti sa plovnih objekata nego sa puta. I taj segment privlači turiste i povećava promet i kopnenim i vodenim putem što se opet odražava na prirodnu sredinu.

Po J. Cvijiću klisura se prostire od Bazijaša do Kladova i dužina je 130 km. Đerdapska klisura je najduža kompozitna dolina Evrope i sastoji se od 4 klisure koje razdvajaju, ograničavaju tri kotline. Nizvodno se ređaju Golubačka klisura, Ljupkovska kotlina, klisura Gospođin vir, Donjomilanovačka kotlina, klisura Kazan, Oršavska kotlina i Sipska klisura.